The Real Housewives - alles op tafel

Van schaamte naar spektakel

Er was een tijd waarin je niet zomaar vroeg hoeveel iemand verdiende. Waarin je niet vertelde dat jullie al maanden geen seks meer hadden en het woord pornhub voor geen geld ter wereld ten aanzien van anderen werd uitgesproken. Waarin bepaalde dingen niet publiek gedeeld werden, niet uit schaamte, maar uit respect voor wat intiem was.

Vandaag lijkt die grens vervaagd. Alles mag gezegd worden. Meer nog: alles moet gezegd worden. Op sociale media zien we mensen hun rouw, woede, trauma en jaloezie delen met duizenden onbekenden. Het intieme wordt publiek bezit. De schaamte is verdwenen, of erger nog: verdacht geworden.

Niet alles hoeft gezegd te worden om betekenis te hebben. Soms is het net dat wat ongezegd blijft, dat het meeste vertelt.

The Real Housewives als spiegel van onze tijd

Neem nu het programma The Real Housewives of Antwerp. Een kijkcijferkanon waarin vrouwen zonder schroom roddelen, schreeuwen, vernederen, huilen en zichzelf te kijk zetten. Zoals Het Laatste Nieuws schreef: het is de favoriete zoo van Vlaanderen. We kijken ernaar zoals we naar een ongeluk kijken: met afschuw, maar zonder weg te kijken.

En toch is dit geen individuele pathologie. Het is een symptoom van onze tijd. Volgens Lacan spreken we om begeerd te worden. Niet zomaar om te praten, maar om gehoord te worden, om ergens te mogen bestaan. Maar wat als de Ander niet meer aanwezig is? Wat als we alleen nog spreken tot een publiek van onbekenden, algoritmes en anonieme meningen?

Dan blijft alleen het spektakel over. Foto’s van je kind dat al vier dagen diarree heeft, video's van je quasi naakte lichaam dat in de paaldansles een nieuwe move toont en jawel, ook je geslacht in beeld brengt. Nog meer foto's jezelf in vier verschillende outfits in evenveel seconden.

Zelfs je geslacht krijgt een plek op de feed. Maar waar ben jij?

Er is nog enkel show. Het roepen. Het overschrijden. Alles op tafel, in de hoop dat iemand zegt: "Ik zie jou."

Therapie is geen podium

In mijn ruimte waar ik werk als therapeut komen mensen met datzelfde verlangen. Ze weten soms niet meer wat wel of niet gedeeld mag worden. Alles voelt even bloot, of even betekenisloos. Ze krijgen honderden reacties op een post, zijn heel erg gezien in hun werk maar voelen zich toch fundamenteel alleen.

Therapie biedt geen applaus. Wel ruimte voor wat nog geen woorden heeft.

Therapie biedt geen publiek. Geen applaus. Wel een Ander die luistert, zonder oordeel. Iemand bij wie er ruimte is voor wat nog niet gezegd is. Voor wat nog geen woorden heeft. Voor wat niet op tafel ligt, maar misschien wel zou mogen bestaan.

Wat ongezegd blijft, spreekt soms het luidst

Misschien is dat de grens waar we vandaag opnieuw naar moeten leren luisteren: die tussen spreken om te tonen, en spreken om gehoord te worden. Tussen blootgeven en werkelijk iets kwijt kunnen.

Niet alles hoeft gezegd te worden om betekenis te hebben. Soms is het net dat wat ongezegd blijft, dat het meeste vertelt.

---

Wil je ook mijn nieuwsbrief Mensendingen elke maand lezen? Schrijf je dan in en ontvang ze in je mailbox.

- Rebekka Rogiest is psychoanalytisch georiënteerd therapeut en schrijft over het onzegbare in het leven, vrouw zijn, het moederschap en de liefde. Ze werkt in haar praktijk met vrouwen die verlangen naar meer dan pasklare antwoorden. Meer info via rebekkarogiest.com.