De rust van niet weten: leven met onzekerheid

Geplaatst op 28 november 2025 door Rebekka Rogiest – psychoanalytisch georiënteerde therapeut voor vrouwen en moeders in Mariakerke (Gent)

1. Inleiding: de rust van niet weten

We leven in een wereld die verlangt dat we alles begrijpen. We moeten plannen, voorspellen, vooruitzien — liefst zonder aarzeling of twijfel. Alsof het leven alleen leefbaar is wanneer we het kunnen beheersen.

Maar het echte leven met onzekerheid ziet er anders uit. Wat gebeurt er wanneer we dat niet kunnen?

Wat als de enige eerlijke zin die overblijft is: “Ik weet het niet.”

Dat moment — dat kleine, zachte niet-weten — is precies waar échte rust kan ontstaan. Het is ook de kern van leven met onzekerheid, een thema waar veel vrouwen en moeders vandaag mee worstelen, vaak zonder het te beseffen.

En misschien herken ik dat nu zelf meer dan ooit.

Door de ziekte van mijn moeder word ik op een heel eigen manier opnieuw met niet-weten geconfronteerd. Niet in een professionele rol, maar in die diep menselijke, kwetsbare plek die we allemaal kennen. Het leert me dat niet-weten niet theoretisch is — het ís het leven.

2. Waarom we zo bang zijn voor niet-weten

Veel vrouwen in mijn praktijk komen binnen met vage klachten: “Ik functioneer, maar ik voel niets.”

“Ik ben moe van altijd sterk zijn.”

“Er klopt iets niet, maar ik kan niet zeggen wat.”

“Ik word leeg van alles wat ik moet doen, maar ik blijf doorgaan.”

Ze zijn niet bang voor emoties.

Ze zijn bang voor wat ze niet kunnen benoemen.

We verwarren niet-weten met falen. Met tekortschieten. Met zwakte. Maar niet-weten is geen probleem.

Het is een beginsel. Een pauze waarin iets nieuws kan ontstaan.

En die vorm van rust is essentieel wanneer je probeert te leven met onzekerheid in een wereld die zekerheid eist.

3. Leven met onzekerheid: hoe vrouwen dit dragen

De vrouwen die ik begeleid hebben vaak jarenlang gezorgd:

• voor kinderen

• voor partners

• voor ouders

• voor collega’s

• voor alles wat anders zou instorten
  

Ze dragen emotionele arbeid die onzichtbaar blijft. In veel literatuur wordt dat ook mentale load genoemd: het onzichtbare, voortdurende denken, plannen en zorgen. En net die mentale load creëert het gevoel dat je altijd moet weten. Want als jij het niet weet, wie dan wel?

Wat ik zie in de sessies, is dit: vaak storten vrouwen niet in door onzekerheid. Ze storten vaak in door de verwachting dat ze zeker moeten zijn.

Leven met onzekerheid is iets anders dan chaotisch leven.

Het is leren ademen in een ruimte die geen planning heeft.

Een ruimte die niet vraagt om oplossingen, maar om aanwezigheid.

4. De rol van 6.000 jaar patriarchaat

Twijfel is vrouwen eeuwenlang aangepraat. Zelftwijfel mocht wel — dat hield vrouwen klein. Maar twijfel aan het systeem, de rollen, de verwachtingen? Onmogelijk.

We dragen die echo’s nog steeds:

• het moeten zorgen

• het moeten weten

• het moeten aankunnen

• het moeten functioneren zonder vragen

• het moeten glimlachen terwijl je innerlijk leegloopt
  

Het patriarchaat heeft ons geleerd dat zekerheid een deugd is en twijfel een tekortkoming. Maar twijfel is een vorm van innerlijke vrijheid.

Niet-weten is een vorm van verzet.

En leven met onzekerheid is een vorm van autonomie.

5. Wat er gebeurt wanneer je even stopt met begrijpen

Ik herinner me meerdere vrouwen die binnenkwamen en zeiden: “Zeg me gewoon wat ik moet doen.” Niet uit luiheid. Uit wanhoop. Ze was de spil van haar gezin, het emotionele kompas van iedereen om haar heen. Ze wist wat iedereen nodig had — behalve zichzelf.

Als ik dan vroeg: “Wat als we het even niet weten?” gebeurde er iets kleins.

Schouders zakten. Blikken gleden naar de grond. Soms uit frustratie, soms uit schaamte, maar ook uit opluchting.

Er volgde stilte. En in die stilte bewoog al eens iets. Dat is het moment waarop leven met onzekerheid zichtbaar wordt: niet als chaos, maar als een soort zachte ontspanning.

6. Niet weten in relaties en nabijheid

Onzekerheid raakt ook aan onze relaties: “Wat als ik het verkeerd doe?”, “Wat als ik te veel ben?”, “Wat als hij mij verlaat als ik stop met sterk zijn?”, “Wat als mijn kinderen zien dat ik het even niet weet?” We denken dat relaties stabiliteit vragen. Maar relaties vragen nabijheid, niet per se antwoorden.

Nabijheid ontstaat niet uit weten. Nabijheid ontstaat uit aanwezig zijn. We hoeven niet te weten om te verbinden. We hoeven niet te plannen om gevoeld te worden. We hoeven niet perfect te zijn om waardevol te zijn.

7. Stilte, autonomie en de innerlijke ruimte die ontstaat

Wanneer vrouwen leren ruimte laten voor niet-weten, gebeurt dit:

• er komt adem

• er komt rust

• er ontstaat autonomie

• de innerlijke criticus verliest kracht

• de zorg voor anderen wordt lichter

• de zorg voor zichzelf wordt mogelijk
  

Stilte wordt dan geen leegte meer, maar een vorm van nabijheid met jezelf.

Stilte als grens.

Stilte als spiegel.

Stilte als herstel.

Leven met onzekerheid betekent niet dat je stuurloos wordt.

Het betekent dat je niet langer krampachtig hoeft vast te houden aan een stuur dat toch niet werkt.

8. Hoe ik werk in mijn praktijk

In mijn praktijk in Mariakerke (Gent) werk ik psychoanalytisch georiënteerd met vrouwen en moeders die precies hiermee worstelen: leven met onzekerheid, terwijl iedereen verwacht dat ze sterk en zeker blijven. Mijn begeleiding is traag, psychoanalytisch geïnspireerd, zonder oplossingen. Ik werk zonder protocollen. Zonder stappenplannen. Zonder coaching. Zonder advies.

We vertrekken vanuit wat er zich aandient: een gedachte, een stilte, een kleine spanning, een niet-uitgesproken gevoel. Geen druk. Geen verwachtingen.

Geen prestatie.

Dat is de basis van leven met onzekerheid in therapie: begrijpen door te ervaren in plaats van te analyseren.

Op mijn pagina over psychoanalytisch geïnspireerde begeleiding lees je meer over hoe ik werk en voor wie dit bedoeld is.

9. Conclusie: de uitnodiging van niet-weten

Niet-weten is geen tekort. Het is een kans. Een plek waar iets zachtjes begint te bewegen.

Iets dat je niet kunt forceren of plannen. Iets dat enkel zichtbaar wordt wanneer je bereid bent te blijven kijken zonder antwoord. Leven met onzekerheid is misschien niet comfortabel. Maar het is wél eerlijk.

En soms is eerlijkheid precies wat ons terugbrengt bij onszelf.

Als je merkt dat dit herkenbaar is en je rustig wil onderzoeken hoe dit bij jou speelt, kun je hier meer lezen over hoe ik werk. Je hoeft niets te beslissen. Soms is het al veel dat er woorden zijn voor wat je voelt.

10. FAQ over leven met onzekerheid

1. Is leven met onzekerheid hetzelfde als angst?

 Nee. Angst is spanning. Onzekerheid is ruimte. Angst wil weg. Onzekerheid wil ademen. Leven met onzekerheid betekent dat je die ruimte niet meteen hoeft op te vullen.

2. Hoe weet ik of ik te veel controle wil in mijn leven?

Wanneer controle je rust kost in plaats van brengt.

Wanneer je uitgeput bent van proberen.

Wanneer je lijf harder roept dan je hoofd hoort.

3. Waarom worstelen vooral vrouwen met leven met onzekerheid?

Door eeuwenlange verwachtingen rond zorg, emotionele arbeid, schuld en zelfopoffering. Vrouwen leren vaak dat ze moeten weten, moeten zorgen en moeten functioneren, ook als hun binnenkant niet meer mee is.

4. Hoe kan ik beginnen met leven met onzekerheid in mijn dagelijks leven?

Door te stoppen met forceren en te beginnen met luisteren. Niet naar snelle antwoorden, maar naar jezelf. Soms begint het met één eerlijke zin: “Ik weet het niet.” Van daaruit kan er iets nieuws ontstaan.